Baru-baru ini, masyarakat Malaysia dikejutkan dengan berita mengenai kejadian pembunuhan seorang kanak-kanak lelaki di sebuah Kolej Vokasional di Lahad Datu, Sabah. Insiden tragis ini melibatkan 13 kanak-kanak lelaki yang telah disyaki dan dituduh di mahkamah majistret atas tuduhan membunuh. Namun, terdapat kekeliruan dan spekulasi di kalangan orang ramai mengenai kenapa wajah 13 suspek kanak-kanak ini tidak dipaparkan di mana-mana berita. Adakah mereka dilindungi undang-undang?
Jawapannya adalah ya, dan perlindungan ini berlandaskan peruntukan undang-undang di Malaysia.
Di Malaysia, Akta Kanak-Kanak 2001 (Akta 611) memberikan perlindungan khusus kepada kanak-kanak, termasuk suspek dalam kes jenayah. Menurut Akta ini, kanak-kanak ditakrifkan sebagai seseorang yang belum mencapai umur 18 tahun. Perlindungan ini termasuk larangan terhadap penerbitan atau penyiaran maklumat yang boleh mendedahkan identiti mereka.
Seksyen 15 Akta Kanak-Kanak 2001 menyatakan dengan jelas bahawa nama, alamat, sekolah, gambar, atau sebarang butiran yang boleh membawa kepada pengecaman kanak-kanak yang terlibat dalam prosiding mahkamah tidak boleh didedahkan tanpa kebenaran bertulis daripada mahkamah.
Perlindungan ini bukan sekadar formaliti undang-undang, tetapi satu langkah penting untuk menjaga kebajikan dan hak asasi kanak-kanak. Terdapat beberapa sebab utama mengapa undang-undang ini dikuatkuasakan:
1. Mendedahkan identiti kanak-kanak yang terlibat dalam kes jenayah boleh memberi kesan negatif yang besar kepada mereka, termasuk stigma sosial, buli, dan pengasingan dari masyarakat. Ini boleh merosakkan reputasi mereka dan menjejaskan peluang mereka untuk masa depan yang lebih baik.
2. Kanak-kanak yang terlibat dalam kes jenayah sudah tentunya berada dalam keadaan yang tertekan. Pendedahan identiti mereka kepada umum boleh menambah tekanan psikologi, menyebabkan trauma yang berpanjangan dan menjejaskan perkembangan emosi dan mental mereka.
3. Sistem keadilan juvana bertujuan untuk memberi peluang pemulihan kepada kanak-kanak, bukan semata-mata menghukum mereka. Melindungi identiti mereka membantu dalam proses pemulihan ini, membolehkan mereka mendapatkan bantuan yang diperlukan tanpa dibebani oleh imej negatif di mata masyarakat.
Dalam kes tragis di Lahad Datu ini, kesemua 13 remaja lelaki yang dituduh adalah di bawah umur 18 tahun. Oleh itu, mereka dilindungi oleh peruntukan Akta Kanak-Kanak 2001. Spekulasi bahawa mereka dilindungi adalah tepat, tetapi perlindungan ini bukanlah satu keistimewaan yang diberikan secara semberono. Ia adalah hak yang termaktub dalam undang-undang untuk memastikan keadilan dan kebajikan kanak-kanak terpelihara.
Oleh itu, larangan penerbitan gambar dan maklumat yang boleh mendedahkan identiti suspek kanak-kanak di Malaysia adalah langkah yang penting dan diperlukan untuk melindungi hak asasi dan kebajikan mereka. Akta Kanak-Kanak 2001 menyediakan rangka kerja undang-undang yang jelas untuk memastikan privasi dan keselamatan psikologi kanak-kanak terjamin. Dalam kes-kes yang melibatkan jenayah serius seperti pembunuhan di Lahad Datu, perlindungan identiti ini tetap dikekalkan untuk memastikan proses keadilan yang adil dan telus.
